Smishing to rodzaj ataku cybernetycznego, który łączy technologię SMS (Short Message Service) z metodą phishingu. Celem tego oszustwa jest wyłudzenie poufnych informacji, takich jak dane logowania, numery kart płatniczych, a czasami nawet pieniądze, przy pomocy fałszywych wiadomości tekstowych. Smishing, podobnie jak tradycyjny phishing, wykorzystuje techniki inżynierii społecznej, aby wzbudzić w ofiarach emocje, które skłonią je do działania na korzyść cyberprzestępców.
W 2023 roku ponad 75% organizacji doświadczyło ataków smishingowych. Wynika to z rosnącej popularności tej metody wśród cyberprzestępców, którzy wykorzystują wiadomości SMS do wyłudzania danych osobowych i finansowych. Raport Proofpoint’s 2024 State of the Phish wskazuje, że ataki smishingowe stają się coraz bardziej powszechne, zwłaszcza w środowiskach pracy zdalnej, gdzie pracownicy częściej korzystają z urządzeń mobilnych, co ułatwia ataki na sieci firmowe.
Smishing co to znaczy?
Termin smishing powstał z połączenia dwóch słów: SMS i phishing. Oznacza on atak phishingowy prowadzony za pomocą wiadomości tekstowych. W przeciwieństwie do tradycyjnego phishingu, który głównie odbywa się za pośrednictwem e-maila, smishing wykorzystuje SMS-y, aplikacje do wiadomości (np. WhatsApp) lub komunikatory. Cyberprzestępcy udają zaufane instytucje, takie jak banki, firmy kurierskie, a nawet agencje rządowe, aby skłonić ofiary do kliknięcia w złośliwy link lub podania danych osobowych.
Na czym polegają ataki smishingowe?
Ataki smishingowe polegają na wysyłaniu fałszywych wiadomości SMS, które mają na celu nakłonienie odbiorcy do podjęcia działań na korzyść cyberprzestępcy. Kluczowym elementem smishingu jest socjotechnika, czyli manipulacja psychologiczna ofiary. Cyberprzestępcy podszywają się pod zaufane instytucje, takie jak banki, firmy kurierskie czy nawet agencje rządowe, aby wzbudzić zaufanie i wywołać emocje takie jak strach czy pilność.
Typowy atak smishingowy wygląda następująco:
- Ofiara otrzymuje SMS, który informuje o pilnej sytuacji – na przykład o problemach z kontem bankowym, niezapłaconą fakturą, niedostarczoną paczką lub możliwości otrzymania nagrody.
- Wiadomość zawiera link do fałszywej strony internetowej, na której użytkownik ma podać swoje dane logowania, numery kart kredytowych lub inne poufne informacje.
- Kliknięcie w taki link może prowadzić nie tylko do kradzieży danych osobowych, ale także do instalacji złośliwego oprogramowania na urządzeniu ofiary, które pozwala cyberprzestępcom na dalsze ataki.
Cechą charakterystyczną tych ataków jest wykorzystanie skróconych linków, co utrudnia użytkownikowi sprawdzenie, dokąd prowadzi odnośnik. Na urządzeniach mobilnych nie ma możliwości łatwego sprawdzenia źródła linku, co sprawia, że smishing jest szczególnie skuteczny. Co więcej, w wielu przypadkach cyberprzestępcy korzystają z technik takich jak spoofing numerów telefonów, dzięki czemu wiadomości wydają się pochodzić z autentycznych źródeł.
Smishing jest bardziej niebezpieczny, ponieważ urządzenia mobilne są mniej zabezpieczone niż komputery. Na komputerach użytkownicy mogą korzystać z rozbudowanych filtrów antywirusowych i innych narzędzi ochronnych, które rzadziej są stosowane na telefonach
Smishing przykłady
Ataki smishingowe są różnorodne, a ich schematy dostosowują się do aktualnych wydarzeń i działań użytkowników. Cyberprzestępcy starają się wykorzystywać sytuacje, które wydają się autentyczne i budzą zaufanie. Oto kilka najczęściej spotykanych przykładów:
- Podszywanie się pod bank – Oszuści wysyłają wiadomości SMS udające powiadomienia z banku, informując o podejrzanej aktywności na koncie. Wiadomość zawiera link do fałszywej strony, która wygląda niemal identycznie jak prawdziwa strona banku. Gdy ofiara poda swoje dane logowania, cyberprzestępcy uzyskują pełen dostęp do jej konta bankowego.
- Fałszywe powiadomienia o dostawie paczki – Bardzo popularny atak, szczególnie w okresach zwiększonego ruchu zakupowego, takich jak Black Friday czy okres świąteczny. Ofiara otrzymuje wiadomość od rzekomej firmy kurierskiej (np. FedEx, UPS), która informuje o problemach z dostawą paczki i prosi o zapłatę niewielkiej opłaty lub zalogowanie się, aby zweryfikować dostawę.
- Oszustwa podatkowe – W sezonie rozliczeń podatkowych przestępcy wysyłają wiadomości udające komunikaty z urzędów podatkowych, informując o zaległych podatkach lub oferując zwrot podatku. Wiadomości te zawierają link do fałszywej strony, która zbiera dane osobowe ofiary.
- Oszustwa związane z pomocą techniczną – Ofiara otrzymuje wiadomość SMS z informacją o problemach technicznych, np. z kontem Apple ID lub kontem w serwisie streamingowym. Wiadomość zawiera numer telefonu do rzekomego działu pomocy technicznej, który w rzeczywistości jest narzędziem do wyłudzania danych.
- Nagrody i konkursy – Użytkownik otrzymuje wiadomość o wygranej w konkursie, w którym rzekomo brał udział. Aby odebrać nagrodę, musi kliknąć w link i podać swoje dane osobowe lub uiścić niewielką opłatę manipulacyjną.
Smishingowe ataki są bardzo zróżnicowane, jednak kluczową cechą wszystkich jest próba wyłudzenia poufnych informacji poprzez fałszywe komunikaty i linki. Użytkownicy muszą być szczególnie ostrożni przy odbieraniu wiadomości, które wydają się podejrzane lub pochodzą z nieznanych źródeł.
Smishing vs phishing
Choć smishing i phishing mają wiele wspólnych cech, główna różnica polega na medium wykorzystywanym do ataku. Phishing to szeroki termin, który obejmuje wszelkie oszustwa polegające na wyłudzaniu informacji poprzez fałszywe wiadomości, najczęściej e-mailowe. Smishing natomiast jest specyficzną formą phishingu, w której atak odbywa się za pomocą wiadomości SMS lub komunikatorów mobilnych.
Smishing jest uważany za bardziej skuteczny niż tradycyjny phishing z kilku powodów:
- Użytkownicy są bardziej skłonni do otwierania wiadomości SMS niż e-maili, a współczynniki klikalności w linki w SMS-ach są znacznie wyższe – nawet do 14,5% w porównaniu do zaledwie 2% w przypadku e-maili (według raportu Klaviyo).
- Na telefonach komórkowych trudniej jest sprawdzić prawdziwość linków – użytkownicy nie mogą łatwo „najechać” kursorem na link, aby zobaczyć, dokąd prowadzi, co zwiększa ryzyko kliknięcia na złośliwy odnośnik.
- Ataki smishingowe często wykorzystują krótkie, skrócone linki, co dodatkowo utrudnia rozpoznanie oszustwa.
Z kolei phishing najczęściej odbywa się poprzez e-maile, w których oszuści podszywają się pod znane marki lub instytucje, aby wyłudzić dane logowania, dane finansowe lub inne poufne informacje. Phishing może obejmować zarówno złośliwe załączniki, jak i linki do fałszywych stron internetowych. Smishing skupia się wyłącznie na wiadomościach SMS, co sprawia, że jest bardziej bezpośredni i osobisty.
Warto również wspomnieć o innym rodzaju oszustwa – vishingu, który polega na wyłudzaniu informacji za pomocą fałszywych rozmów telefonicznych. Vishing, podobnie jak smishing, jest skierowany na urządzenia mobilne, ale odbywa się głównie za pomocą połączeń głosowych, zamiast wiadomości tekstowych.
Podsumowując, zarówno phishing, smishing, jak i vishing to formy oszustw, które mają na celu wyłudzenie danych osobowych lub finansowych, jednak różnią się używanymi kanałami komunikacji, co sprawia, że ataki smishingowe są bardziej skuteczne ze względu na większe zaufanie użytkowników do wiadomości SMS.
Jak wykryć ataki smishingowe?
Rozpoznanie smishingu może być trudne, ponieważ cyberprzestępcy często używają zaawansowanych technik, które sprawiają, że wiadomości wyglądają na pochodzące z zaufanych źródeł. Jednak istnieją pewne sygnały, na które warto zwrócić uwagę, aby zminimalizować ryzyko padnięcia ofiarą ataku:
- Nietypowa treść wiadomości – Wiadomości smishingowe często wywołują uczucie pilności lub strachu, np. informują o niezapłaconej fakturze, podejrzanej aktywności na koncie bankowym lub niewielkiej zaległości do uregulowania. Wiadomości te mogą wywołać natychmiastową reakcję, co jest zamierzonym działaniem oszustów.
- Nieznane numery lub skrócone linki – Ataki smishingowe często pochodzą z numerów telefonów, które są trudne do zweryfikowania. Wiadomości mogą zawierać skrócone linki (np. bit.ly), które prowadzą do stron wyłudzających dane. Użytkownicy powinni unikać klikania w takie odnośniki, zwłaszcza gdy nadawca nie jest im znany.
- Błędy językowe i stylistyczne – Wiadomości phishingowe, w tym smishingowe, często zawierają błędy językowe lub nietypowy styl pisania, co może wskazywać na oszustwo. Przestępcy, zwłaszcza działający międzynarodowo, mogą korzystać z automatycznych tłumaczeń, co często prowadzi do błędów w treści.
- Prośby o podanie danych osobowych lub finansowych – Żadne renomowane instytucje, takie jak banki, urzędy czy firmy kurierskie, nigdy nie proszą o podanie poufnych danych przez SMS. Jeśli otrzymasz wiadomość tego typu, zachowaj ostrożność i skontaktuj się bezpośrednio z daną instytucją, używając znanych, oficjalnych kanałów kontaktu.
- Numer telefonu nadawcy – Wiadomości od renomowanych firm zazwyczaj pochodzą z zarejestrowanych numerów. Jeśli SMS pochodzi z numeru składającego się z kilku cyfr lub dziwnie wyglądającego numeru, może to być oznaka, że wiadomość została wysłana przez oszustów z narzędzia e-mail-to-SMS.
Rozpoznanie ataku smishingowego polega głównie na uważnym analizowaniu treści wiadomości oraz unikanie działań pod wpływem presji. Cyberprzestępcy liczą na reakcję emocjonalną, ale ostrożne podejście i dokładna weryfikacja wiadomości mogą znacząco zmniejszyć ryzyko.
Jak się bronić przed smishingiem?
Ochrona przed smishingiem wymaga zarówno świadomości zagrożeń, jak i wykorzystania odpowiednich narzędzi technologicznych. Poniżej przedstawiam kilka kluczowych strategii i rozwiązań, które mogą pomóc w zabezpieczeniu się przed tego typu atakami:
Edukacja i świadomość
Najważniejszym krokiem w obronie przed smishingiem jest edukacja użytkowników. Organizacje i osoby prywatne powinny być świadome, że żadne zaufane instytucje, takie jak banki czy firmy kurierskie, nie proszą o podanie poufnych danych za pomocą wiadomości SMS. Regularne szkolenia z cyberbezpieczeństwa dla pracowników dotyczące rozpoznawania podejrzanych wiadomości oraz ostrzeżeń o najnowszych oszustwach są kluczowe w zmniejszeniu ryzyka. Firmy mogą również przeprowadzać testy phishingowe, aby sprawdzić, jak ich pracownicy reagują na potencjalne zagrożenia.
Zastosowanie uwierzytelniania wieloskładnikowego (MFA)
MFA dodaje dodatkową warstwę zabezpieczeń, wymagając nie tylko hasła, ale również drugiego etapu weryfikacji, np. kodu z aplikacji mobilnej. To znacząco utrudnia ataki nawet w przypadku wyłudzenia hasła.
Filtry i blokady SMS
Używanie wbudowanych w urządzenia mobilne filtrów SMS oraz aplikacji do zarządzania bezpieczeństwem może automatycznie blokować wiadomości od nieznanych numerów, co pomaga zapobiegać atakom smishingowym.
Zastosowanie zaawansowanych narzędzi ochrony
Aby skutecznie bronić się przed smishingiem, warto wykorzystać nowoczesne narzędzia ochrony urządzeń mobilnych, które zapewniają kompleksowe zabezpieczenia. Oto kilka zaawansowanych rozwiązań, które oferują ochronę przed zagrożeniami mobilnymi, w tym smishingiem:
- Proofpoint: Oferuje wielokanałową ochronę, obejmującą wiadomości SMS, e-mail oraz media społecznościowe. Narzędzie Targeted Attack Protection (TAP) skutecznie identyfikuje i blokuje złośliwe linki w wiadomościach SMS oraz inne podejrzane aplikacje na urządzeniach mobilnych.
- WithSecure Elements Mobile Protection: Zapewnia zaawansowane zarządzanie i ochronę urządzeń mobilnych. Wyróżnia się funkcjami zdalnego monitorowania, szyfrowania danych oraz wbudowanego VPN, co pozwala na ochronę danych przed przechwyceniem.
- Symantec Endpoint Protection Mobile (SEP Mobile): Symantec oferuje zaawansowaną ochronę opartą na analizie zagrożeń i sztucznej inteligencji. SEP Mobile chroni przed zagrożeniami sieciowymi, malware oraz nieautoryzowanym dostępem do wrażliwych danych, zapewniając ochronę nawet w trybie offline.
- SentinelOne Singularity™ Mobile: SentinelOne oferuje wszechstronną ochronę mobilną dzięki wykorzystaniu sztucznej inteligencji do monitorowania zagrożeń w czasie rzeczywistym. Singularity™ Mobile automatycznie wykrywa i reaguje na zagrożenia, takie jak smishing, malware i niebezpieczne aplikacje, chroniąc urządzenia z systemami Android i iOS.
- CrowdStrike Falcon® for Mobile: Jest to narzędzie oparte na rozwiązaniach EDR (Endpoint Detection and Response), które zapewnia zaawansowaną ochronę mobilnych urządzeń przed różnymi zagrożeniami. Falcon for Mobile oferuje monitorowanie zachowania aplikacji korporacyjnych, wykrywanie złośliwego oprogramowania, podejrzanych połączeń sieciowych oraz wykrywanie zagrożeń takich jak phishing czy jailbreak urządzeń. System ten integruje się z platformami MDM i UEM, co pozwala na łatwe zarządzanie urządzeniami i bezpieczne wdrażanie aplikacji na firmowe urządzenia mobilne.
- Sophos Mobile: Oferuje ochronę firmowych urządzeń mobilnych przed phishingiem i malware. Wyróżnia się szyfrowaniem danych oraz całodobowym monitorowaniem zagrożeń, co sprawia, że jest to idealne rozwiązanie dla firm dbających o bezpieczeństwo swoich danych.
- ESET Endpoint Security for Android: Zapewnia ochronę urządzeń z systemem Android przed zagrożeniami mobilnymi, takimi jak phishing i złośliwe oprogramowanie. Funkcja Anti-Theft pozwala zdalnie blokować urządzenia w przypadku ich kradzieży lub zgubienia.
Każde z tych narzędzi oferuje wszechstronną ochronę urządzeń mobilnych, monitorowanie zagrożeń oraz zaawansowane funkcje, które pomagają w obronie przed smishingiem i innymi zagrożeniami.
Zgłaszanie podejrzanych wiadomości
W Polsce podejrzane wiadomości SMS można zgłaszać do zespołu CERT Polska, co pozwala na analizę tych zagrożeń i podjęcie działań zapobiegawczych.
Podsumowanie
Smishing to coraz powszechniejsza forma ataku cybernetycznego, która łączy phishing z wiadomościami SMS. Przestępcy wykorzystują zaufanie użytkowników do wiadomości tekstowych, podszywając się pod znane instytucje, aby wyłudzić dane osobowe lub finansowe.
Aby się przed tym chronić, kluczowa jest edukacja i świadomość użytkowników oraz korzystanie z zaawansowanych narzędzi ochrony mobilnej, takich jak Proofpoint, WithSecure, CrowdStrike Falcon for Mobile i SentinelOne Singularity™ Mobile. Narzędzia te oferują zaawansowane funkcje monitorowania, szyfrowania danych i ochrony przed zagrożeniami w czasie rzeczywistym.
Stosowanie filtrów SMS oraz uwierzytelniania wieloskładnikowego (MFA) dodatkowo zwiększa poziom ochrony, pomagając w minimalizacji ryzyka stania się ofiarą smishingu.
FAQ
Co to znaczy SMiShing?
Smishing to rodzaj ataku phishingowego przeprowadzany za pomocą wiadomości SMS. Przestępcy wykorzystują wiadomości tekstowe, aby oszukać użytkowników, podszywając się pod zaufane instytucje, i nakłaniają ich do ujawnienia danych osobowych lub finansowyc
Co to jest atak phishingowy?
Phishing to cyberatak, w którym przestępcy podszywają się pod zaufane źródła (np. banki, firmy) w celu wyłudzenia poufnych informacji, takich jak hasła, numery kart kredytowych czy dane logowania. Może być przeprowadzany przez e-maile, SMS-y lub fałszywe strony internetowe.
Jak odbywa się smishing?
W ataku smishingowym przestępcy wysyłają fałszywe wiadomości SMS, w których podszywają się pod banki, firmy kurierskie lub inne zaufane instytucje. Wiadomości te często zawierają linki do fałszywych stron internetowych, które wyłudzają dane osobowe lub finansowe.
Czym phishing różni się od smishingu?
Główna różnica między phishingiem a smishingiem leży w medium. Phishing zazwyczaj odbywa się przez e-maile, natomiast smishing przez wiadomości SMS. Oba typy ataków mają na celu wyłudzenie poufnych informacji.
Jak wygląda tekst smishingowy?
Smishingowe wiadomości SMS często wyglądają, jakby pochodziły od zaufanych instytucji, takich jak banki czy firmy kurierskie. Zawierają linki do stron, które wydają się autentyczne, ale służą do wyłudzenia danych. Przykładowa treść: „Twoje konto zostało zablokowane, kliknij w link, aby je odblokować.”
Na czym polega technika Smishingu jako jednego z rodzajów phishingu?
Smishing to forma phishingu, która wykorzystuje wiadomości SMS, aby oszukać użytkowników i nakłonić ich do kliknięcia w złośliwe linki lub podania danych osobowych. Przestępcy manipulują emocjami, tworząc poczucie pilności, np. ostrzegając o fałszywych problemach z kontem bankowym.
