Czy wykonywanie kopii zapasowych to konieczność?
Backup lub kopia zapasowa. To zagadnienie, które od zawsze dzieli ludzi na dwie grupy: tych, którzy go wykonują i tych, którzy na pewno będą go wykonywać. Czym jest i na co zwrócić uwagę przy jego tworzeniu, aby został wykonany poprawnie? Czy w ogóle jest potrzebny tak bardzo, jak próbują nas do tego przekonać znawcy zagadnienia?
Odpowiedź na pytanie nie może być inna i brzmi – bezwzględnie tak. Kopia zapasowa jest bowiem często jedyną i ostatnią deską ratunku chroniącą nasze dane przed ich zupełną utratą. I warto zdawać sobie sprawę z tego, że nie zawsze przyczyną utraty danych musi być działanie złośliwego oprogramowania ransomware wprowadzonego do naszej infrastruktury przez żądnych pozyskania środków finansowych w postaci okupu hakerów. Może to być pospolita kradzież sprzętu w wyniku włamania. Równie częstym powodem „rozstania” z istotnymi danymi jest błąd ludzki polegający na zupełnie niezamierzonym skasowaniu ważnego maila lub dokumentu. Awarie sprzętu, które najczęściej występują niespodziewanie i wcale też nie muszą być wynikiem działania tak zwanej siły wyższej czy też objawiającej się znienacka ukrytej wady sprzętu. Każdy przecież zdaje sobie sprawę z tego, jak łatwo, w ferworze walki z problemami dnia codziennego, potraktować służbowy laptop świeżo zaparzoną kawą.
Utrata danych - poważne zagrożenie dla Twojej firmy
Warto podkreślić, że utrata danych, niezależnie od przyczyny jest dla firmy sytuacją, mówiąc najdelikatniej, mało komfortową. To poczucie utraty komfortu jest tym większe, o ile więcej wrażliwych danych o naszych pracownikach, współpracownikach czy partnerach biznesowych utracimy. Może się to także wiązać z uszczerbkiem dla wizerunku naszej firmy, którego niejednokrotnie nie uda się odbudować, ale także z konsekwencjami przewidzianymi przez obowiązujące regulacje prawne takie jak przepisy określane wspólnym i szeroko pojętym mianem RODO.
Jak zatem stawić czoła wyzwaniu, jakim jest wykonanie backupu w naszej organizacji?
Przede wszystkim należy określić, jakie zasoby są dla nas kluczowe i krytyczne w kontekście posiadania kopii zapasowej. Posiadając takie informacje będziemy w stanie stwierdzić, jakie rodzaje czy też zbiory danych będą tą kopią objęte. Wówczas jesteśmy gotowi na wybranie rozwiązania, które posłuży nam do realizacji naszych celów i założeń.
Niezależnie od tego, jakie rozwiązanie wybierzemy powinno ono wspierać wszystkie podstawowe typy backupu. Mowa tutaj o kopii zapasowej: pełnej, różnicowej i przyrostowej.
Rodzaje backupu - pełny, różnicowy, przyrostowy, syntetyczny
Wykonanie pełnej kopii zapasowej polega na skopiowaniu wszystkich danych, niezależnie od tego, czy i kiedy się zmieniały. Jest to najbardziej czasochłonny i zajmujący najwięcej miejsca typ kopii zapasowej. Jej zaletą jest to, że jest kompletna, a jej posiadanie pozwoli nam na przywrócenie wszystkich zawartych w niej danych.
Kopia różnicowa jest wykonywana znacznie szybciej niż kopia pełna, gdyż obejmuje tylko te zbiory danych, które zostały zmodyfikowane od ostatniego pełnego backupu. Jej rozmiar jest również stosunkowo niewielki, ale w celu odzyskania danych będziemy potrzebowali jej najnowszej wersji i dodatkowo ostatniej pełnej kopii zapasowej.
Kopia przyrostowa jest wykonywana równie krótko, jeżeli nie krócej, jak kopia różnicowa. Dzieje się tak głównie dlatego, że kopiowaniu podlegają tylko te dane, które zostały zmodyfikowane od momentu wykonania ostatniej kopii pełnej lub przyrostowej. Niestety, trudność w odzyskiwaniu danych z tak przygotowanej kopii polega na tym, że musimy dysponować pełną kopią zapasową, ale także wszystkimi, wykonanymi po niej kopiami przyrostowymi.
Poza wyżej opisanymi typami kopii zapasowych możemy się spotkać z jeszcze jednym jej rodzajem. Jest to kopia syntetyczna będąca szczególną odmianą kopii pełnej. Nie powstaje ona w wyniku kopiowania aktualnej wersji posiadanych danych, ale zostaje utworzona na podstawie ostatniej pełnej kopii zapasowej i wszystkich utworzonych po niej kopii innego typu.
Czym charakteryzuje się dobre rozwiązanie do wykonywania backupu?
Dobre rozwiązanie do wykonywania kopii zapasowej nie powinno przysparzać dodatkowych obowiązków, nie licząc tych niezbędnych do wykonania na etapie jego wdrożenia. Dlatego też niezaprzeczalną zaletą rozwiązań, do których możemy zaliczyć oprogramowanie takie jak Commvault czy Acronis Backup, jest konsola centralnego zarządzania. To dzięki niej zautomatyzujemy żmudny, wydawałoby się, proces zabezpieczania naszych zbiorów danych. Co więcej, za pomocą tej samej konsoli zdefiniujemy miejsca przechowywania tworzonych backupów czy wykonamy testy odtwarzania. Dodatkowo będziemy mogli zarządzać użytkownikami, zarówno tymi, których moglibyśmy określić mianem „beneficjentów” naszego rozwiązania do tworzenia kopii zapasowych, jak i tymi, którzy z racji zajmowanego stanowiska zostali „uwikłani” w proces tworzenia i odtwarzania danych kopii zapasowych.
Backup a reguła 3-2-1
Jednakże każde rozwiązanie może okazać się nieskuteczne, jeżeli nie będziemy przestrzegali zasady, określanej mianem „Reguły 3-2-1”. Co oznaczają poszczególne liczby w niej zawarte?
3 określa liczbę egzemplarzy danych, które powinniśmy posiadać. Oznacza to, że poza danymi w oryginale powinniśmy utworzyć jeszcze przynajmniej dwie kopie zapasowe. Prawdopodobieństwo utraty danych z trzech egzemplarzy kopii jednocześnie jest zdecydowanie mniejsze niż w przypadku dwóch. Kto nie wierzy, powinien zainteresować się bliżej rachunkiem prawdopodobieństwa, gdyż dane te można bardzo prosto wyliczyć.
2 oznacza ilość różnych typów nośników danych, na których powinna być przechowywana kopia zapasowa.
1 mówi o tym, że jedna z wykonanych kopii zapasowych powinna znajdować się poza siedzibą naszej organizacji. Jest to swoiste zabezpieczenie na wypadek fizycznej utraty nośników z backupem, powstałej na skutek zdarzenia losowego jak pożar, czy też kradzieży sprzętu. Niezaprzeczalnie najlepszą formą przechowywania kopii zapasowych poza siedzibą naszej organizacji jest backup w chmurze. Szyfrowanie i dostęp do zgromadzonych danych wyłącznie przez jego właściciela oraz fakt przechowywania zgromadzonych danych w więcej niż jednym data center dają gwarancję niemal 100% bezpieczeństwa naszych kopii zapasowych.
Na zakończenie warto wspomnieć, że stosowanie rozwiązań takich jak macierze RAID, czy technik określanych mianem archiwizacji oraz wersjonowaniem danych, nie zabezpieczy posiadanych danych przed utratą. Może to nam zapewnić jedynie dobrane odpowiednio do naszych potrzeb i należycie wdrożone rozwiązanie do wykonywania kopii zapasowych.
