W obliczu ciągłego wzrostu zagrożeń cybernetycznych, które mogą wpływać na kluczowe aspekty życia codziennego oraz gospodarki, Unia Europejska podjęła decyzję o zaktualizowaniu i wzmocnieniu swoich ram prawnych dotyczących cyberbezpieczeństwa. Dyrektywa NIS2, oficjalnie przyjęta 16 stycznia 2023 roku, stanowi istotny krok naprzód w stosunku do swojej poprzedniczki, dyrektywy NIS z 2016 roku. Nowe przepisy znacząco poszerzają zakres podmiotów objętych regulacjami, wprowadzając jednocześnie bardziej rygorystyczne wymagania dotyczące zarządzania ryzykiem i reagowania na incydenty. Zmiany te mają na celu nie tylko zwiększenie odporności na cyberataki na terenie całej Unii Europejskiej, ale również podniesienie świadomości i gotowości organizacji do efektywnego reagowania na potencjalne zagrożenia.
Czym jest dyrektywa NIS2?
Dyrektywa NIS2 to Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu cyberbezpieczeństwa w całej Unii. Jej celem jest zwiększenie poziomu cyberbezpieczeństwa w Unii Europejskiej poprzez ustanowienie wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych w państwach członkowskich. Dąży do lepszego zarządzania ryzykiem cybernetycznym i zwiększenia odporności na incydenty cybernetyczne w różnych sektorach.
Czym różni się dyrektywa NIS2 od NIS?
Dyrektywa NIS2 jest następczynią dyrektywy NIS, pierwszej unijnej regulacji mającej na celu zabezpieczenie sieci i systemów informatycznych w Unii Europejskiej. Dyrektywa NIS2 wprowadza szerszy zakres regulacji niż NIS, obejmując więcej sektorów i typów podmiotów. Zwiększa wymagania dotyczące zarządzania ryzykiem cybernetycznym, zgłaszania incydentów oraz wprowadza surowsze kary za nieprzestrzeganie przepisów. NIS2 dąży do wzmocnienia współpracy między państwami członkowskimi i usprawnienia wymiany informacji o zagrożeniach.
Wymagania NIS2
Dyrektywa NIS2 wprowadza szczegółowe wymagania, mające na celu wzmocnienie odporności cyfrowej Unii Europejskiej na szeroki zakres zagrożeń cybernetycznych. Zobowiązuje podmioty kluczowe oraz dostawców usług cyfrowych do wdrożenia odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych, które zapewnią wysoki poziom bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych.
Zarządzanie ryzykiem
Organizacje muszą przyjąć środki zapewniające skuteczne i proporcjonalne zarządzanie ryzykiem cybernetycznym. Wymaga to od nich identyfikacji, analizy oraz regularnej oceny ryzyk związanych z bezpieczeństwem sieciowym i informacyjnym. Podmioty są zobowiązane do przygotowania strategii obronnych i reagowania na incydenty, co obejmuje zarówno prewencję, jak i minimalizację skutków potencjalnych zagrożeń.
Wymogi bezpieczeństwa
Dyrektywa nakłada na objęte nią organizacje konieczność wdrożenia solidnych środków bezpieczeństwa, które będą odpowiadać na identyfikowane ryzyka. Środki te powinny obejmować fizyczne i techniczne zabezpieczenia, procedury zarządzania bezpieczeństwem, a także polityki ochrony i zapewnienia ciągłości działania krytycznych usług. Kluczowe jest, aby podejmowane działania były na bieżąco aktualizowane i dostosowywane do zmieniającego się krajobrazu zagrożeń.
Procedury raportowania
Jednym z fundamentalnych aspektów dyrektywy NIS2 jest ustanowienie obowiązku raportowania znaczących incydentów bezpieczeństwa do odpowiednich organów nadzorczych. Ma to na celu nie tylko szybką reakcję i minimalizację szkód, ale również współpracę i wymianę informacji na temat zagrożeń i sposobów ich neutralizowania. Podmioty są zobligowane do utrzymania dokładnych rejestrów incydentów, co ułatwi analizę trendów i ocenę skuteczności implementowanych środków ochronnych.
Wymagania te są kluczowymi elementami dyrektywy NIS2, mającymi na celu stworzenie spójnego i skutecznego systemu cyberbezpieczeństwa na terenie całej Unii Europejskiej. Poprzez ich wdrożenie, UE dąży do zabezpieczenia kluczowej infrastruktury i usług cyfrowych przed rosnącymi zagrożeniami cybernetycznymi.
Kogo dotyczy dyrektywa NIS2?
Zgodnie z treścią dyrektywy NIS2 (2022/2555), określono precyzyjnie zakres sektorów i podmiotów, które są objęte nowymi przepisami. Tak więc, kogo dotyczy dyrektywa NIS2? Dyrektywa UE rozróżnia sektory kluczowe i ważne dla cyberbezpieczeństwa. Podmioty kluczowe to te, które znajdziesz w poniższej tabeli (z załącznika I dyrektywy NIS2) i przekraczają pułapy dla średnich przedsiębiorstw, dostawcy usług zaufania, rejestry nazw domen, dostawcy publicznych sieci łączności elektronicznej, podmioty administracji publicznej oraz inne wskazane przez państwa członkowskie. Podmioty ważne to te, które nie kwalifikują się jako kluczowe, ale są istotne w kontekście dyrektywy. Również znajdziesz je w tabeli stworzonej na podstawie załącznika II dyrektywy NIS2. Państwa członkowskie mają obowiązek utworzenia wykazów tych podmiotów do 17 kwietnia 2025 r., z regularnymi aktualizacjami.
Sektory kluczowe w NIS2 (na podstawie załącznika I dyrektywy ):
| Sektor | Podsektor |
|---|---|
| Energetyka | – energia elektryczna |
| – system ciepłowniczy lub chłodniczy | |
| – ropa naftowa | |
| – gaz | |
| – wodór | |
| Transport | – transport lotniczy |
| – transport kolejowy | |
| – transport wodny | |
| – transport drogowy | |
| Bankowość | – |
| Infrastruktura rynków finansowych | – |
| Opieka zdrowotna | – |
| Woda pitna | – |
| Ścieki | – |
| Infrastruktura cyfrowa | – |
| Zarządzanie usługami ICT (między przedsiębiorstwami) | – |
| Podmioty administracji publicznej | – |
| Przestrzeń kosmiczna | – |
Sektory ważne w NIS2 (na podstawie załącznika II):
| Sektor | Podsektor |
|---|---|
Usługi pocztowe i kurierskie | – |
Gospodarowanie odpadami | – |
Produkcja, wytwarzanie i dystrybucja chemikaliów | – |
Produkcja, przetwarzanie i dystrybucja żywności | – |
Produkcja | – produkcja wyrobów medycznych i wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro |
– produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych | |
– produkcja urządzeń elektrycznych | |
– produkcja maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowana | |
– produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep | |
– produkcja pozostałego sprzętu transportowego | |
Dostawcy usług cyfrowych | – |
Badania naukowe | – |
Kiedy NIS2 stanie się obowiązującym prawem?
Dyrektywa NIS2 oficjalnie weszła w życie 16 stycznia 2023 roku. Zgodnie z postanowieniami tej dyrektywy, państwa członkowskie Unii Europejskiej zobowiązane są do wdrożenia nowych przepisów do swojego krajowego porządku prawnego, na przykład poprzez ustanowienie odpowiednich ustaw. Termin na dokonanie implementacji tych nowych wymagań upływa 17 października 2024 roku. Dnia 18 października 2024 dyrektywa NIS2 ostatecznie zastępuje dyrektywę NIS z 2016 roku. Warto zaznaczyć, że dyrektywa stanowi jedynie minimalną harmonizację na poziomie UE, co oznacza, że państwa członkowskie mogą dodatkowo wprowadzić własne wymagania i zasady w celu wzmocnienia bezpieczeństwa sieci i systemów informacyjnych na swoim terytorium. Do dnia 17 kwietnia 2025 r. państwa członkowskie ustanawiają wykaz podmiotów kluczowych i ważnych.Jaka są kary za niedostosowanie się do przepisów NIS2?
Wprowadzenie nowych przepisów regulujących kary za naruszenia dyrektywy NIS2 stanowi istotny krok w zakresie bezpieczeństwa sieci i systemów informacyjnych. Zgodnie z zaktualizowanymi postanowieniami, podmioty kluczowe, które nie przestrzegają zasad zarządzania ryzykiem lub zgłaszania incydentów, mogą być obciążone karą administracyjną nawet do 10 milionów euro lub 2% całkowitego rocznego obrotu. Natomiast podmioty ważne mogą ponieść karę w wysokości do 7 milionów euro lub 1,4% łącznego rocznego obrotu. Nowa dyrektywa NIS2 uwzględnia również możliwość państw członkowskich do nałożenia okresowych kar pieniężnych w celu przymuszenia podmiotu kluczowego lub ważnego do zaprzestania naruszenia dyrektywy.NIS2 w Polsce – Jak się przygotować?
Wdrażanie dyrektywy NIS2 w Polsce stawia przed organizacjami nowe wyzwania, zmuszając do przemyślenia i wzmocnienia polityk bezpieczeństwa. Aby sprostać tym wymaganiom, firmy i organizacje publiczne muszą przyjąć proaktywne podejście do zarządzania ryzykiem, co oznacza nie tylko identyfikację i analizę potencjalnych zagrożeń, ale również wdrożenie skutecznych strategii ich minimalizowania. Obejmuje to szeroki zakres działań, od zapewnienia ciągłości działania, przez cyberhigienę, szkolenia np. CyberBezpieczny Pracownik, aż po stosowanie zaawansowanych technologii szyfrowania.
Co nowa dyrektywa oznacza dla Twojej organizacji?
Zastanawiasz się, co musisz zrobić, aby spełnić wymogi dyrektywy? Co to oznacza dla Twojej organizacji? Jakie rozwiązania techniczne i organizacyjne możesz wdrożyć, aby sprostać wymaganiom? Weź udział w darmowym webinarze NIS2 i poznaj odpowiedzi! Dodatkowo możesz również napisać do naszych specjalistów ds. bezpieczeństwa, którzy z wielką chęcią pomogą Ci wybrać odpowiednie rozwiązania. Wszystko po to, aby Twoja organizacja mogła czuć się bezpiecznie przed cyberatakami i wysokimi sankcjami.
Podsumowanie
Dyrektywa NIS2, będąca aktualizacją unijnych przepisów dotyczących cyberbezpieczeństwa z 2016 roku, wprowadza nowe ramy prawne mające na celu zwiększenie odporności UE na cyberzagrożenia. Wprowadzona w 2023 roku dyrektywa rozszerza zakres obowiązujących przepisów na nowe sektory i podmioty, zwiększając tym samym gotowość i zdolność reagowania na incydenty cyberbezpieczeństwa w sektorach publicznym i prywatnym oraz na poziomie całej Unii. Dyrektywa NIS2 nakłada na państwa członkowskie obowiązek wyposażenia w odpowiednie narzędzia, a także promuje współpracę między państwami członkowskimi oraz kulturę bezpieczeństwa w kluczowych sektorach gospodarki. Ponadto wyszczególnione przedsiębiorstwa muszą stosować się do wymogów dotyczących bezpieczeństwa i raportowania o poważnych incydentach, co ma na celu zapewnienie wysokiego poziomu cyberbezpieczeństwa w całej Unii Europejskiej.
FAQ
Co to jest dyrektywa NIS2?
Dyrektywa NIS2 to zaktualizowane prawo UE mające na celu zwiększenie cyberbezpieczeństwa poprzez ustanowienie wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych w państwach członkowskich. Dąży do lepszego zarządzania ryzykiem cybernetycznym i zwiększenia odporności na incydenty cybernetyczne.
W czym dyrektywa NIS2 różni się od poprzedniej dyrektywy NIS?
Dyrektywa NIS2 rozszerza zakres regulacji, obejmując więcej sektorów i typów podmiotów. Wprowadza surowsze wymagania dotyczące zarządzania ryzykiem cybernetycznym, zgłaszania incydentów oraz surowsze kary za nieprzestrzeganie przepisów.
Jakie są główne wymagania dyrektywy NIS2?
Główne wymagania obejmują wdrożenie odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych do zapewnienia bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych, skuteczne zarządzanie ryzykiem cybernetycznym, procedury raportowania znaczących incydentów oraz utrzymanie dokładnych rejestrów incydentów.
Kogo dotyczy dyrektywa NIS2?
Dotyczy sektorów kluczowych (np. energia, transport, bankowość) i ważnych (np. produkcja, dostawcy usług cyfrowych), określonych w załącznikach do dyrektywy. Państwa członkowskie muszą utworzyć wykazy tych podmiotów do 17 kwietnia 2025 r. Wykaz wszystkich sektorów znajdziesz w tabeli.
Kiedy dyrektywa NIS2 stanie się obowiązującym prawem w państwach członkowskich?
Dyrektywa NIS2 weszła w życie 16 stycznia 2023 roku. Państwa członkowskie muszą wdrożyć nowe przepisy do swojego krajowego porządku prawnego do 17 października 2024 roku, z wykazem podmiotów kluczowych i ważnych ustanowionym do 17 kwietnia 2025 r.
