21 listopada, 2024

Co to jest Adware i jak się go pozbyć?

Justyna Bugla

Adware to oprogramowanie zaprojektowane do wyświetlania reklam na urządzeniach użytkowników. Zwykle pojawia się w formie pop-upów, banerów reklamowych lub przekierowań do niechcianych stron internetowych. Adware generuje przychody dla swoich twórców, a reklamy mogą być spersonalizowane na podstawie danych zbieranych o użytkowniku. Często jest dołączane do darmowego oprogramowania lub instalowane bez zgody użytkownika, co sprawia, że jest postrzegane jako uciążliwe lub nawet złośliwe.

Jak działa adware?

Adware funkcjonuje poprzez wyświetlanie reklam na urządzeniach użytkownika w sposób często nachalny i trudny do usunięcia. Główne mechanizmy działania adware obejmują:

Wyświetlanie reklam w różnych formach:

Pop-upy: Wyskakujące okienka z reklamami, które pojawiają się podczas przeglądania internetu.
Banery reklamowe: Osadzone w interfejsie programów lub aplikacji.
Przekierowania: Użytkownik, zamiast na wybraną stronę, trafia na witrynę reklamodawcy.

Integracja z przeglądarką:
Adware może zmieniać ustawienia przeglądarki, takie jak strona główna, domyślna wyszukiwarka lub dodawać nowe paski narzędzi. Działania te są często wykonywane bez wiedzy użytkownika.
Śledzenie aktywności online:
Zaawansowane wersje adware zbierają dane o użytkowniku, takie jak historia przeglądania, lokalizacja czy preferencje zakupowe. Zebrane informacje są wykorzystywane do wyświetlania spersonalizowanych reklam lub sprzedawane stronom trzecim.
Ukryte działanie w systemie:
Niektóre wersje adware instalują się jako ukryte procesy w systemie operacyjnym. Dzięki temu mogą działać w tle i unikać wykrycia przez podstawowe narzędzia ochronne.

Adware może działać zarówno na komputerach, jak i urządzeniach mobilnych, powodując spowolnienie pracy urządzenia, zwiększenie zużycia danych oraz irytację użytkownika.

Rodzaje adware

Adware można podzielić na różne kategorie w zależności od sposobu działania, stopnia ingerencji w system użytkownika oraz potencjalnego zagrożenia. Główne rodzaje adware obejmują:

Legalne adware

Jest to oprogramowanie finansowane przez reklamy, które są zintegrowane z aplikacją.
Reklamy pojawiają się zgodnie z warunkami licencji, na które użytkownik zgadza się podczas instalacji.
Przykłady: darmowe aplikacje mobilne, które wyświetlają reklamy w zamian za brak opłat za korzystanie z oprogramowania.

Złośliwe adware

Instalowane bez zgody użytkownika, często w wyniku dołączania do innego oprogramowania.
Może zmieniać ustawienia przeglądarki, instalować dodatkowe programy lub śledzić aktywność online.
Powoduje irytację użytkownika poprzez ciągłe wyświetlanie reklam w wyskakujących okienkach i na ekranie.

PUP (Potencjalnie niechciane programy)

Kategorie oprogramowania, które technicznie nie są złośliwe, ale bywają uciążliwe.
PUP-y mogą zawierać reklamy, które nie naruszają prywatności użytkownika, ale znacząco utrudniają korzystanie z urządzenia.

Adware jako przeglądarkowy porywacz

Ten typ adware modyfikuje ustawienia przeglądarki, takie jak strona główna czy wyszukiwarka.
Prowadzi do przekierowywania użytkownika na strony pełne reklam, które generują dochód dla twórców adware.

Mobilne adware

Ukryte w darmowych aplikacjach mobilnych, instalowane na telefonach i tabletach.
Może wyświetlać reklamy na ekranie blokady lub generować powiadomienia z reklamami.

Każdy z tych typów adware może powodować różny poziom irytacji i zagrożenia. Podczas gdy legalne adware jest często nieszkodliwe, złośliwe adware wymaga natychmiastowej uwagi i usunięcia.

Jak można zarazić się adware?

Adware najczęściej trafia na urządzenia użytkowników poprzez podstępne metody, które mają na celu zainstalowanie go bez ich pełnej świadomości. Oto główne sposoby infekcji:

Pobieranie darmowego oprogramowania

Adware często jest dołączane do darmowych aplikacji, takich jak menedżery pobierania, odtwarzacze multimedialne czy programy do konwersji plików.
W trakcie instalacji użytkownik, nieświadomie zgadzając się na warunki licencji, akceptuje również instalację dodatkowych komponentów, takich jak adware.

Drive-by downloads (ukryte instalacje)

Wystarczy odwiedzenie zainfekowanej strony internetowej, aby adware zostało pobrane i zainstalowane na urządzeniu.
Metoda ta wykorzystuje luki w zabezpieczeniach przeglądarek lub systemów operacyjnych, często bez konieczności interakcji ze strony użytkownika.

Zainfekowane aplikacje mobilne

Niektóre aplikacje pobrane z nieoficjalnych sklepów zawierają adware.
Nawet w legalnych sklepach, takich jak Google Play, zdarzały się przypadki obecności aplikacji z ukrytym adware, które wyświetlały reklamy w systemie użytkownika.

Załączniki w e-mailach i podejrzane linki

Adware może zostać zainstalowane po kliknięciu w zainfekowany link w wiadomości e-mail lub pobraniu załącznika z podejrzanego źródła.

Pakiety instalacyjne z niezaufanych źródeł

Programy pobrane z witryn P2P, torrentów lub innych nieoficjalnych źródeł mogą zawierać adware wbudowane w instalator.
Takie pakiety instalacyjne często „domyślnie” włączają dodatkowe komponenty, chyba że użytkownik zdecyduje się na zaawansowane opcje instalacji.

Złośliwe reklamy (malvertising)

Kliknięcie w reklamę, która wygląda legalnie, ale przekierowuje na złośliwe strony, może doprowadzić do instalacji adware.
Tego rodzaju reklamy pojawiają się czasem nawet na uznanych stronach, które korzystają z niezabezpieczonych sieci reklamowych.

Aby uniknąć infekcji adware, należy zawsze zachować ostrożność podczas instalacji oprogramowania, unikać klikania w podejrzane linki oraz korzystać z zaufanych źródeł aplikacji.

Objawy obecności adware na urządzeniu

Adware potrafi znacząco utrudnić korzystanie z urządzenia, zarówno na komputerach, jak i urządzeniach mobilnych. Poniżej przedstawiam najczęstsze symptomy, które mogą świadczyć o infekcji adware:

Natarczywe reklamy

Wyskakujące okienka reklamowe (pop-upy) pojawiają się regularnie, często niezależnie od odwiedzanych stron.
Reklamy zajmują dużą część ekranu lub są trudne do zamknięcia.

Zmiana strony głównej przeglądarki

Strona startowa przeglądarki zostaje zmieniona na niechcianą witrynę, zwykle promującą usługi lub produkty.
Użytkownik nie jest w stanie przywrócić oryginalnych ustawień.

Nowe paski narzędzi lub rozszerzenia

W przeglądarce pojawiają się nieznane paski narzędzi lub rozszerzenia, które użytkownik nigdy nie instalował.

Przekierowania na niechciane strony

Kliknięcie w linki prowadzi do zupełnie innych witryn niż te, które użytkownik chciał odwiedzić.
Wyszukiwarka domyślna jest zmieniona na mniej znaną lub podejrzaną.

Spowolnienie urządzenia

System działa wolniej, programy ładują się dłużej, a przeglądarka często się zawiesza.
Procesor i pamięć RAM są obciążone przez ukryte procesy związane z adware.

Fałszywe ostrzeżenia o wirusach

Adware może generować powiadomienia o rzekomych zagrożeniach na urządzeniu, próbując nakłonić użytkownika do pobrania kolejnych aplikacji.

Nieprawidłowe wyświetlanie stron internetowych

Witryny, które wcześniej działały normalnie, nagle wyglądają inaczej lub są zaśmiecone reklamami.

Instalacja niechcianych programów

W systemie pojawiają się nowe aplikacje, które użytkownik nigdy nie instalował.

Rozpoznanie jednego lub kilku z powyższych objawów powinno skłonić do natychmiastowego działania, aby usunąć adware z urządzenia i zabezpieczyć je przed dalszymi infekcjami.

Antywirusy

Pomożemy Ci dobrać najlepsze oprogramowanie antywirusowe dla Twojej organizacji.

Sprawdzam!

Adware na różnych platformach

Adware może atakować zarówno komputery, jak i urządzenia mobilne. Na systemach Windows i Mac jest zwykle dołączane do darmowego oprogramowania lub instalowane w przeglądarkach, gdzie zmienia ustawienia, takie jak strona główna czy wyszukiwarka. Urządzenia mobilne, zwłaszcza z systemem Android, są narażone na aplikacje z zewnętrznych źródeł, które generują reklamy w pasku powiadomień lub na ekranie blokady. Użytkownicy iOS są mniej podatni, choć zagrożenia mogą wystąpić przy instalacji aplikacji spoza App Store. Adware na każdej platformie prowadzi do podobnych problemów: irytujących reklam, spowolnienia działania urządzenia i zmian w przeglądarce.

Jak usunąć adware?

Usunięcie adware z urządzenia może być stosunkowo proste, jeśli infekcję zidentyfikuje się na wczesnym etapie. Proces ten różni się w zależności od systemu operacyjnego oraz rodzaju adware, ale zazwyczaj obejmuje zarówno ręczne kroki, jak i wykorzystanie specjalistycznych narzędzi. Poniżej znajdziesz kompleksowy przewodnik dotyczący usuwania adware.

1. Ręczne usuwanie adware

Na komputerze z systemem Windows:

Otwórz Panel Sterowania i przejdź do sekcji Dodaj lub usuń programy (lub Aplikacje i funkcje w Windows 10/11).
Posortuj listę aplikacji według daty instalacji, aby zidentyfikować i usunąć niedawno dodane, podejrzane programy.
Jeśli adware ukrywa się pod inną nazwą, wyszukaj informacje w internecie lub skorzystaj z narzędzi takich jak Autoruns do identyfikacji aplikacji działających w tle.

Na komputerze Mac:

Otwórz Finder i przejdź do folderu Aplikacje. Znajdź programy, które mogą być źródłem problemu, a następnie przeciągnij je do Kosza. Po zakończeniu opróżnij Kosz.
Sprawdź sekcję Rozszerzenia w Preferencjach systemowych, aby usunąć potencjalnie szkodliwe dodatki lub wtyczki.
Użyj funkcji wyszukiwania w Finderze, aby znaleźć pliki związane z nazwą adware i je usunąć.

2. Usunięcie adware z przeglądarek internetowych

Adware często wpływa na przeglądarki, zmieniając stronę startową, domyślną wyszukiwarkę lub instalując szkodliwe rozszerzenia. Aby przywrócić poprawne działanie przeglądarki:

Google Chrome:

Otwórz Menu Ustawień i przejdź do zakładki Rozszerzenia. Usuń wszystkie podejrzane dodatki.
Przywróć domyślne ustawienia strony startowej oraz wyszukiwarki, jeśli zostały zmienione.
Skorzystaj z funkcji „Resetuj ustawienia”, aby przywrócić przeglądarkę do stanu fabrycznego.

Mozilla Firefox:

Przejdź do sekcji Dodatki i motywy i usuń wszystkie zbędne rozszerzenia.
Jeśli problemy z przeglądarką się utrzymują, skorzystaj z opcji Odśwież Firefox. Ta funkcja usuwa zainstalowane dodatki i przywraca ustawienia domyślne bez utraty zakładek czy zapisanych haseł.

Safari (Mac):

Otwórz Preferencje Safari, przejdź do zakładki Rozszerzenia i usuń nieznane lub podejrzane dodatki.
Wróć do zakładki Ogólne, aby przywrócić domyślną stronę startową i wyszukiwarkę.

3. Użycie narzędzi antywirusowych i antymalware

Narzędzia antywirusowe i antymalware stanowią kluczowy element ochrony przed adware. Pozwalają one na automatyczne wykrywanie oraz usuwanie potencjalnie niechcianych programów (PUP), w tym adware, które mogą działać w tle systemu. Regularne skanowanie systemu przy ich użyciu pomaga w wczesnym wykrywaniu zagrożeń i skutecznym ich eliminowaniu.

W środowisku firmowym, szczególnie w przypadku dużych sieci, konieczne jest stosowanie zaawansowanych rozwiązań, które nie tylko chronią w czasie rzeczywistym, ale również umożliwiają skanowanie całej infrastruktury w celu wykrycia wszelkich form złośliwego oprogramowania.

Szczegółowe przykłady programów dedykowanych zarówno użytkownikom indywidualnym, jak i firmom zostaną przedstawione w dalszej części artykułu. Możesz również wysłać do nas zapytanie w tej sprawie. Chętnie doradzimy!

4. Jak usunąć adware na Androidzie?

Adware na urządzeniach z systemem Android może znacząco wpłynąć na ich wydajność, powodując opóźnienia i wyświetlanie niechcianych reklam. Aby skutecznie usunąć adware z Androida, postępuj według poniższych kroków:

Krok 1: Zatrzymaj wszystkie aktywne aplikacje

Zamknij wszystkie aplikacje działające w tle oraz otwarte strony przeglądarki.
Otwórz Ustawienia i przejdź do Menedżera aplikacji.
W zakładce Działające wybierz opcję Wymuś zatrzymanie dla wszystkich aplikacji.

Krok 2: Usuń podejrzane aplikacje i dane

Zidentyfikuj ostatnio zainstalowane lub nieznane aplikacje na swoim urządzeniu.
Wybierz każdą z nich i użyj opcji Wyczyść pamięć podręczną oraz Wyczyść dane, a następnie odinstaluj je.

Krok 3: Wyczyść historię przeglądania

Otwórz przeglądarkę, której używasz (Google Chrome, Mozilla Firefox itp.).
Wejdź w Ustawienia, przejdź do sekcji Prywatność i bezpieczeństwo.
Wybierz opcję Wyczyść dane przeglądania i usuń historię przeglądania oraz dane pamięci podręcznej.

Krok 4: Dodatkowe działania

Po wykonaniu powyższych kroków uruchom ponownie urządzenie. Następnie zainstaluj aplikację antywirusową,, aby zapobiec przyszłym infekcjom i usunąć pozostałości złośliwego oprogramowania.

5. Jak usunąć adware na iPhone’ie?

Adware na iPhone’ach może być równie uciążliwe, ale jego usunięcie jest stosunkowo proste i obejmuje kilka kroków dostosowanych do systemu iOS.

Krok 1: Zaktualizuj system iOS

Przed rozpoczęciem procesu usuń wszelkie luki, instalując najnowszą wersję systemu iOS:

Otwórz Ustawienia, wybierz Ogólne i przejdź do sekcji Uaktualnienia oprogramowania.
Jeśli aktualizacja jest dostępna, zainstaluj ją.

Krok 2: Wyczyść historię przeglądania

Przejdź do Ustawień, a następnie wybierz Safari (lub inną używaną przeglądarkę).
Stuknij w Wyczyść historię i dane witryn i potwierdź operację.

Krok 3: Usuń podejrzane aplikacje

Przejdź do Ekranu głównego lub listy aplikacji i zidentyfikuj nieznane lub nieużywane aplikacje.
Dotknij i przytrzymaj ikonę aplikacji, a następnie wybierz Usuń aplikację.

Krok 4: Restart i zabezpieczenie urządzenia

Po zakończeniu restartuj urządzenie. Możesz również zainstalować aplikację antywirusową kompatybilną z iOS, aby ochronić się przed przyszłymi infekcjami.

6. Wskazówki po usunięciu adware

Zmiana haseł: Po usunięciu adware zmień hasła do wszystkich kluczowych kont, takich jak skrzynki e-mail, konta bankowe czy profile w mediach społecznościowych.
Kopie zapasowe: Regularnie twórz kopie zapasowe danych i systemu, aby w razie potrzeby łatwo przywrócić urządzenie do poprzedniego stanu.
Oprogramowanie zabezpieczające: Zainstaluj wysokiej jakości program antywirusowy i dbaj o jego regularne aktualizacje.
Unikanie ryzykownych źródeł: Pobieraj oprogramowanie tylko z zaufanych stron. Unikaj instalacji darmowych aplikacji, które mogą zawierać dodatkowe, niechciane składniki.
Czytanie warunków instalacji: Zwracaj uwagę na wszelkie zgody udzielane podczas instalacji oprogramowania.

7. Co zrobić, jeśli adware powraca?

W przypadku, gdy adware nie daje się całkowicie usunąć lub powraca po restarcie, warto:

Przeprowadzić pełne skanowanie systemu w trybie awaryjnym.
Sprawdzić, czy nie ma w systemie Resuscitatorów – plików, które automatycznie przywracają działanie złośliwego oprogramowania po jego usunięciu.
Skorzystać z dedykowanego narzędzia do usuwania rootkitów, takiego jak Kaspersky TDSSKiller lub GMER.

Adware może być uciążliwe, ale dzięki powyższym krokom szybko usuniesz je ze swojego urządzenia i zabezpieczysz się przed przyszłymi infekcjami.

Ochrona urządzeń mobilnych

Szukasz rozwiązania do ochrony urządzeń mobilnych? Sprawdź i skontaktuj się z nami - chętnie doradzimy!

Sprawdzam!

Programy do usuwania adware

Adware może być trudne do usunięcia, ale dostępne są skuteczne narzędzia, zarówno dla użytkowników indywidualnych, jak i firm. W naszej firmie oferujemy pomoc w doborze rozwiązań ochronnych, dopasowanych do specyficznych potrzeb przedsiębiorstw.

Narzędzia do ochrony przed adware dla użytkowników indywidualnych

Malwarebytes AdwCleaner: Bezpłatne narzędzie do usuwania adware, pasków narzędzi i potencjalnie niechcianych programów (PUP) z systemu Windows.Proste w obsłudze, nie wymaga instalacji i oferuje polski interfejs.
Avast Adware Removal and Cleaner Tool: Avast One skanuje i usuwa adware, które aktualnie znajduje się na Twoim urządzeniu, a także blokuje przyszłe adware, wirusy i inne rodzaje zagrożeń.

Rozwiązania dla firm do ochrony przed adware

W przypadku firm, ochrona przed adware wymaga bardziej kompleksowych narzędzi, które zabezpieczają całą infrastrukturę. Twoja organizacja może wspomóc się antywirusami, systemami EDR, czy filtrami ochrony sieciowej, które pozwalają blokować dostęp do podejrzanych domen.

Jak pomagamy?

Nasza firma specjalizuje się w doradztwie i wdrażaniu rozwiązań ochronnych dla przedsiębiorstw. Pomagamy w analizie potrzeb firmy, wyborze odpowiednich narzędzi oraz ich integracji z istniejącą infrastrukturą IT. Dzięki temu możesz mieć pewność, że Twoja firma będzie skutecznie chroniona przed adware i innymi zagrożeniami.

Skontaktuj się z nami, aby uzyskać indywidualne wsparcie w doborze najlepszego rozwiązania dla Twojej firmy.

Jak chronić się przed adware?

Aby uniknąć infekcji adware, instaluj aplikacje wyłącznie z oficjalnych źródeł i zawsze uważnie czytaj regulaminy podczas instalacji. Stosuj wtyczki blokujące reklamy, takie jak AdBlock, i korzystaj z aktualnego oprogramowania antywirusowego. Regularnie aktualizuj system oraz programy, aby minimalizować ryzyko wykorzystania luk w zabezpieczeniach. Świadome korzystanie z internetu to najlepsza ochrona przed adware. Warto również przeprowadzić szkolenie z cyberbezpieczeństwa dla pracowników.

Czy adware może być użyteczne?

Chociaż adware kojarzy się głównie z irytującymi reklamami i zagrożeniami, może mieć również pozytywne zastosowania. W przypadku legalnych programów adware służy jako model biznesowy, pozwalający oferować użytkownikom darmowe aplikacje w zamian za wyświetlanie reklam.

Przykładem są popularne darmowe gry mobilne lub aplikacje użytkowe, które generują przychody dzięki reklamom, a nie opłatom subskrypcyjnym. W takich przypadkach reklamy są zgodne z regulaminem i ograniczone do określonych miejsc w aplikacji, bez ingerencji w prywatność użytkownika.

Transparentność i etyczne podejście twórców aplikacji sprawiają, że legalne adware może być akceptowalne dla wielu użytkowników, zwłaszcza jeśli aplikacje oferują wysoką wartość w zamian za obecność reklam.

Podsumowanie

Adware, choć często postrzegane jako mniej szkodliwe od innych form malware, może znacząco uprzykrzyć korzystanie z urządzeń i stanowić zagrożenie dla prywatności. Może występować zarówno w formie legalnych aplikacji reklamowych, jak i złośliwego oprogramowania, które zmienia ustawienia przeglądarek, spowalnia system i zbiera dane o użytkownikach.

Skuteczne zapobieganie infekcjom adware polega na ostrożnym korzystaniu z internetu, instalacji oprogramowania wyłącznie z zaufanych źródeł oraz stosowaniu aktualnych narzędzi antywirusowych i antymalware. W środowisku biznesowym warto inwestować w zaawansowane rozwiązania ochronne, takie jak CrowdStrike czy ESET, aby zabezpieczyć całą infrastrukturę IT.

Niezależnie od platformy – Windows, Mac, Android czy iOS – świadomość użytkowników oraz odpowiednie narzędzia ochronne są kluczowe dla utrzymania bezpieczeństwa. Jeśli potrzebujesz pomocy w doborze narzędzi ochronnych dla swojej firmy, skontaktuj się z nami.